Prof.Dr.Özgür Karcıoğlu


“Kapanmak yada kapanmamak: İşte bütün mesele” mi?

Tüm dünyada hiçbir şeyin yeniden eskisi gibi olmayacağı günler yaşıyoruz.


Tüm dünyada hiçbir şeyin yeniden eskisi gibi olmayacağı günler yaşıyoruz. COVID-19 pandemisi herşeyi yeniden değerlendirmemize neden olacak kadar güçlü. Bugüne kadar 90 milyondan fazla olgu, 2 milyon ölüm ‘resmi’ kayıtlara geçmiştir. Halen  günlük 700-800 bin yeni olgu bildirilmektedir. 
Pandemi boyunca dalgalı seyir izlenmekle birlikte Eylül ayından başlayarak yeni tanı alan olgu ve ölümler artışa geçmiştir. Bu olumsuz sonucun tüm kesimlere eşit dağılmadığını, emekçiler ve dezavantajlı grupların burada da ötekileştirildiği sır değildir. Ama asıl sorun yitip gidenlerin ‘sayı’ değil ‘can’ olduğu gerçeğidir. 
Birşey yapmazsak ne olur? Çok sayıda olgunun kısa bir zamanda etkilenmesi durumunda özellikle nüfusu fazla olan merkezlerde sağlık sisteminin kapasitesi hızla aşılabilmekte, bu da acil bakıma gereksinimi olan COVID-19’lu olguların bile yeterli bakımı zamanında alamamasına neden olmaktadır. 
Ülkemizin avantajı, yaşlı nüfus oranının gelişmiş ülkelere göre düşük olmasıdır, ancak KOAH ve iyi izlenmeyen kardiyak, nörolojik, onkolojik, endokrinolojik olguların fazlalığı komorbid hastalığın eşlik ettiği olgulardaki etkiyi artırmaktadır. 

Türkiye de halen salgını kontrol altına almaktan uzak ülkeler arasındadır. Bu durumda olan diğerleri ise ABD, Hindistan, Rusya, İngiltere, Brezilya, Meksika, Kolombiya, bazı Ortadoğu ve Avrupa ülkeleridir. Başarılı ülkeler arasında ise İsrail, Tayvan, Yeni Zelanda bulunmaktadır. 

Pandeminin bitişini hızlandıracak önlemler birkaç başlıkta incelenebilir: 1. Nüfusun çoğunluğunun bağışıklanması, 2. virüsün hızla baskın ve ‘iyi’ bir mutasyon geçirerek adeta kendini imha etmesi, veya 3. hastalığı kendi haline bırakarak kitle bağışıklığı sağlanmasıdır. Olgu fatalite hızı %3-5 kadar olabilen bir hastalıkta kitle bağışıklığı stratejisi çok büyük sayıda ölümlere yol açacağından doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Nitekim İngiltere Ocak-Mart ayları arasında bu yöntemi izleyeceğini açıklamış, ancak bunun toplumsal maliyetini farkederek bir süre sonra geri adım atmıştır. Hastalığın yayılmasına engel olacak kapanma (lock-down) önlemleri alındığında aşılamanın getirdiği bağışıklama için yeterli zaman kazanılacak, yani daha kolayca önlemler alınabilecektir. 

Kapanma için ön koşullar nelerdir? Hastalığı bitirmek veya eradike etmek için ‘kapanma’ her zaman kulağa hoş gelse de devletin ‘sosyal’ yönünü geliştirmesiyle, yani esnafa, çalışanlara ve genel anlamda topluma gerekli desteği vermesiyle olasıdır. Kuzey Avrupa ülkeleri bu konuda iyi bir sınav vermekte, gelişmekte olan ülkeler ise gelir adaletsizliğini daha da keskinleştirecek şekilde başarısız olmuştur. 
Ülkemizde yakın zamanda tüm nüfusun güvenli bir aşı ile bağışıklanması çok olası görünmemektedir. Şu ana kadar ülkemize  sadece 3 milyon doz aşı getirilmiştir. Bu da ancak sağlıkçı sayısını karşılamaktadır. Aşının %80 civarında etkili olacağı tahmin edildiğinde toplumun %70’ten fazlasının aşılanması gereklidir. Bu noktada risk gruplarına, komorbiditesi olanlar ve yaşlılara, riskli sektörlerde çalışanlara öncelik verilmesi şarttır. Pandeminin kontrol altına alınabilmesi ve  bulaş  zincirinin kırılabilmesi için kitlesel aşılanmaya ek olarak sosyal destekle birlikte kapanma yaşamsaldır. 

Kapanma nasıl olmalı? Öncelikle, birkaç önlem birlikte alındığında çok daha etkilidir. Kapanma etkin bağışıklama programı ile birlikte yapıldığında kısa sürede sonuç alınması olasıdır. Israil bu yöntemin en iyi uygulayıcısı ülkelerden biridir. 
Bazı ülkeler tam kapanma uygularken bazıları kısmi yöntemler benimsemiştir. Örneğin gelişmekte olan ülkelerden bazıları okullar dahil neredeyse tüm sektörleri kapatırken, daha yüksek refah düzeyine sahip batı Avrupa ülkeleri okullarda eğitimin devamına karar vermiştir. 
Halbuki, okul öncesi kurumların ve ilkokulların kapalı kalması kısa, orta ve uzun vadede: 
Çocuklara
Kadınlar
Ailelere
Öğretmenlere
Topluma büyük zarar vermektedir.
Yaşlılar eve kapatılmalı mıdır? Saatlik veya yaşa özel kısıtlamalar tam kapanma yerine geçmez. Yaşlılar COVID-19 için şiddetli hastalık ve ölüm açısından yüksek risk taşıyan grup olduğundan korunması gerektiği açıktır. 20 yaş altı ise daha çok taşıyıcı rol üstlenmektedir. Aşılanma ile birlikte fiziksel uzaklık, hijyen gibi önlemlerin yürütülmesi etkili sonuç getirecektir. Ancak kişilere gerekli sosyal desteğin sağlanmadığı durumda sokağa çıkma kısıtlamalarına uyulmayacak ve ekonomik gerekçelerle sürekli yasak delinecektir. Ülkemizde Nisan-Mayıs aylarında sokağa çıkma kısıtlamasını ihlal eden bir vatandaşın kameralara söylediği ‘Koronadan değil, açlıktan mı ölelim?’ sorusu bu durumun kristalleşmiş halidir. Optimal çözüm için reçete halkın sağlık çalışanları ve kurumlarıyla işbirliği halinde olmasıdır. Birşeyler buyuran, halkın da uymasını bekleyen devlet geleneği yerine yerelden merkeze tüm kararların alınması ve uygulanmasında halkın katılımını önceleyen gelenek etkin olduğunda o maskeler çenede veya dirsekte kalmayacak, indireni de marketçi Halil amca uyaracaktır. Ayşe teyze karara dolaylı da olsa katıldığında asker oğlunu evden ve ‘gönülden’ uğurlayacaktır. 

Türkiye‘de aşıların kitlesel uygulanma sürecinin hızla başlatılması gereklidir. Buna hazırlık yapılırken takvimin netleştirilmesi doğru olacaktır. Kaç doz aşı geleceği, hangi grupların öncelikli olacağı, bu aşıların hangi merkezlerde depolanıp hangi personel ile, nasıl uygulanacağı gibi birçok sorun net olarak yanıtlanmalıdır. Açıklık, şeffaflık, hesap verirlik ve bilimselliğin kesişim kümesinde güven oluşur ve aşı karşıtlığı zayıf düşer. Gri noktalar, bulutlu havalarda ise tersi geçerlidir. 
Aşılarla ilgili isteğimiz, nitelikli, bilimsel verilerle güvenli ve etkili aşıların geliştirilmesi ve bu aşıların tüm sonuçlarının açıklanması sonrası risk gruplarına öncelik veren eşitlikçi bir yaklaşımla ücretsiz olarak toplumun en geniş kesimlerine uygulanmasıdır.

Her şeyin en iyi koşullarda gerçekleştiği ideal durumda bile, mutasyona uğramış virüs hastalığının ne boyutlarda yayılacağı, hastalık şiddetinin nasıl olacağı yönünde birçok belirsizlik söz konusudur. Tüm etkenleri birlikte düşünüldüğünde ‘pandemiler çağı’na girdiğimiz ortadadır. Dünyada kullanılan aşıların koruyuculuğunun ne kadar süreceği bilinmediğinden maske, fiziksel uzaklık, hijyen ile uzun yılları birlikte geçireceğimiz söylenebilir. İnsanlığın doğaya kar hırsı ile saldırmasının sonucu olan pandemilerin son bulması için gittiği yoldan ayak izlerine basarak geri dönmesi, doğayla barışması zorunludur. 

Özgür Karcıoğlu

Birlikte mücadele edecek, birlikte başaracağız

İSTANBUL’UN OTOBÜSLERİ ODESSA’YA DOĞRU YOLA ÇIKTI

BAŞKAN ERHAN GÜZEL, BESLENME SAATİ UYGULAMASI’NI İNCELEDİ

Fatih’te Vatandaşlar 1 TL Karşılığında Sokak Hayvanlarını Besliyor

Rahmi M. Koç Müzesi Yaz Atölyeleri Ağustos Ayında da Çocuklara Keyifli Maceralar Yaşatıyor

BEYLİKDÜZÜ’NDE “EVDE ÖZ BAKIM HİZMETİ” UZMAN EKİPLERCE GERÇEKLEŞTİRİLİYOR

Sultangazi Belediyesi Çocuk Kütüphanesi Yaz Aylarında da Cıvıl Cıvıl

BAŞKAN ÇERKEZ’DEN ÖĞRETMENLER SİTESİNE TEŞEKKÜR ZİYARETİ

ÇEKMEKÖY'DE SOĞUKPINAR MAHALLESİ’NE TAZİYE EVİ ÇALIŞMALARI HIZLA SÜRÜYOR

SARIYER BELEDİYESİ’NDEN, “SAHİPLENMEK SİZDEN MAMA DESTEĞİ BİZDEN” KAMPANYASI

ESKİŞEHİR’DE ETİ LİFALİF 5. ULUSLARARASI YARI MARATON HEYECANI YAŞANDI

KANDIRA BELEDİYESİNDEN FINDIK ÜRETİCİLERİNE MÜJDE

Ayvalık Uluslararası Film Festivali İçin Heyecan Başlıyor

KARTEPE’DE SKATE PARK ÇOK YAKINDA

Sarı Zeybek Sosyal ve Spor Tesisleri yenilendi

Zeytinlikler ve tarlalarda yaşanan sorunlar masaya yatırıldı…

Karamürsel'de Başkan Çalık Mahalle Buluşmalarında vatandaşları dinliyor

Büyükşehir, köy fırınlarının bakımını yapıyor

Kocaeli'nde Yakup Altun Stadı göz kamaştırıyor

Pehlivanlar Diyarı Karamürsel’de Güreş Heyecanı Yaşanacak

Bağırsak sağlığı beyin sağlığını etkileyebilir!

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Beyin, orkestra gibi çalışırken, zihin orkestra şefi gibi davranıyor.”

Sağlıklı yetişkinliğin temelleri çocukluk döneminde atılıyor!

AHEF: BEBEK SAĞLIĞINDA EN ÖNEMLİ ADIM EMZİRME

İnsülin direncine karşı doğru beslenmenin önemi

HAVA SICAKLIKLARININ GİDEREK ARTMASI KARŞISINDA AİLE HEKİMLERİ UYARIYOR

Gençlerde daha basit nedenlerle görülebilir…

Uzun ömür için yaşam tarzı genetikten daha önemli!

Sıcak Havalarda Kırım Kongo Vakalarına Dikkat!

SKOLYOZ HAKKINDA DOĞRU SANILAN 10 YANLIŞ!

Öğrencilerimiz, uzay çalışmalarını ilgilendiren projelerde de yer alıyor!

Türkiye Ulusal Deprem ve Yapı Mühendisliğinde Büyük Adım

DİLKO SOCİAL KÜLTÜR VE SANAT ÖDÜLLERİ SAHİPLERİNİ BULDU

İAE bursları için son başvuru tarihi 1 Temmuz

GTÜ'den Hakkâri’ye “Gönül Köprüsü”

TRAKYA ÜNİVERSİTESİNDE “BİLİŞİM GÜNLERİ” DÜZENLENDİ

“BU ATIKLAR KOD YAZIYOR” PROJESİ 10 SINIFA ULAŞTI

Aile ve arkadaşlarla geçirilen zaman ekranlardan uzaklaştırıyor!

Yarıyıl Tatili: Çocukların Sorumluluk Duygusunu Geliştirmek İçin Öneriler

TRAKYA ÜNİVERSİTESİNDE II. KALİTE GELİŞTİRME ÖĞRENCİ ÇALIŞTAYI DÜZENLENDİ

GENCO ERKAL, SON YOLCULUĞUNA ÖMRÜNÜ VERDİĞİ TİYATRO SAHNESİNDEN UĞURLANDI

HARBİYE’DE KENAN DOĞULU COŞKUSU

İstanbul Modern’de Dilhan Şeşen konseri ve Hepcats İstanbul ile solo caz dans atölyesi

DÜNYA İÇİN TARKAN ZAMANI

Aslıhan Doğan Turan, GAİN’in “Senem Aydın’la Hadi Anlat” programında!

ENKA Açık Hava Tiyatrosu’nun Etkinlik Programı Başlıyor!

YÜZYILIN SERGİSİ SANATSEVERLERLE BULUŞTU!

‘YARGI’ HEYECAN DOLU BÖLÜMÜYLE GECENİN EN ÇOK İZLENEN DİZİSİ OLDU

Kartal’da Müzik ve Şiir Dolu Gece

Ödüllü komedi oyunu “Dublörün Hikâyesi” sahnelendi

Kötülük, iyiliğin olmamasıdır...

LÖSEV’DEN ANLAMLI PİKNİK

Tertemiz Yarınlar Okullardan Başlar Projesi “İyi Uygulamalar Yarışması”nda heyecan dorukta

GAYRİMENKUL UZMANI HALUK ÇETİN YATIRIMCILARI UYARDI: ARSADAN EV ALIRKEN BUNLARA DİKKAT!

LÖSEV MUTLU ET PAKETLERİ KOCAELİ’DE

Kaspersky, EURO 2024 sırasında yoğunlaşan dolandırıcılık faaliyetlerini keşfetti!

Çocuklarınızı internette yalnız bırakmayın

Kurban Bayramı’nda lunapark ve oyun alanlarındaki güvenliğe dikkat!

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği'nden Hatay için birlikte…

Kurumsal uyum standartları yükseliyor


Birlikte mücadele edecek, birlikte başaracağız

Kötülük, iyiliğin olmamasıdır...

Kendi şarj aletinizi ve powerbankınızı kullanın!

Bağırsak sağlığı beyin sağlığını etkileyebilir!

LÖSEV’DEN ANLAMLI PİKNİK

ESKİŞEHİR’DE ETİ LİFALİF 5. ULUSLARARASI YARI MARATON HEYECANI YAŞANDI

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Beyin, orkestra gibi çalışırken, zihin orkestra şefi gibi davranıyor.”

Öğrencilerimiz, uzay çalışmalarını ilgilendiren projelerde de yer alıyor!

Sağlıklı yetişkinliğin temelleri çocukluk döneminde atılıyor!

Tertemiz Yarınlar Okullardan Başlar Projesi “İyi Uygulamalar Yarışması”nda heyecan dorukta

GENCO ERKAL, SON YOLCULUĞUNA ÖMRÜNÜ VERDİĞİ TİYATRO SAHNESİNDEN UĞURLANDI

KANDIRA BELEDİYESİNDEN FINDIK ÜRETİCİLERİNE MÜJDE