Dünya genelinde sağlıklı yaşamın giderek önem kazanmasıyla fitness aktivitelerine gösterilen ilginin de arttığı bilinen bir gerçek. Buna karşın yanlış teknikler ve uygun olmayan malzemelerle yapılan sporun faydadan çok zarar vereceğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Akmaz, “Bilinçsizce yapılan spor vücudu zorlayarak yaralanma ve sakatlanma riskini de artırıyor. Spor yaparken aşırı kullanıma bağlı yaralanmaları önlemek için belirli aralıklarla mola vermek çok önemli” dedi.
Spor esnasında bir hareketin tekrar tekrar yapılmasına bağlı olarak oluşabilen ortopedik sorunlara, aşırı kullanıma bağlı yaralanmalar dendiğini dile getiren Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Akmaz, “Aşırı kullanım yaralanmaları; spor yapanlarda veya mesleği gereği sık sık tornavida kullanan, et kesen ya da müzik aletleri çalan kişilerde daha çok ortaya çıkıyor. Sporda başımıza gelen rahatsızlıkların en büyük nedeni, tekrar eden hareketlerin yarattığı küçük tahribatları tamir etmesi için vücudumuza yeterince zaman vermememiz” diye konuştu.
Belirli aralıklarla dinlenmek şart
Tekrarlayıcı hareketler boyunca dinlenemeyen kemiklerde mikro düzeyde kırıklar, kaslarda ve tendonlarda ise mikro düzeyde yırtıklar oluşabildiğine dikkat çeken Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Akmaz, “Bu zedelenmelerin aşırı kullanıma bağlı yaralanmalara dönüşmemesi için spor esnasında yeterli düzeyde molalar vermek çok önemli. Aşırı kullanıma bağlı yaralanmalar sporun hemen her dalında var ancak bazı yaralanmalar belirli spor dallarında daha yoğun görülüyor. Örneğin tendinit tenis, golf, futbol ve dans gibi branşlarda daha sık karşılaşılan bir yaralanmayken, tendon yırtılmaları daha çok basketbol ve futbol gibi spor dallarıyla ilgilenenlerde görülüyor” şeklinde konuştu.
Aşırı kullanıma bağlı yaralanmaların belirtileri: ağrı, uyuşukluk, karıncalanma ve yorgunluk
Stres kırıkları yani kemikteki küçük kırılmaların ise genellikle tracking ya da koşu gibi spor dallarında daha fazla görüldüğünü paylaşan Doç. Dr. İbrahim Akmaz, “Omuz sıkışma sendromu da yine bu grupta düzenli karşılaşılan yaralanmalardan. Aşırı kullanıma bağlı yaralanmaların belirtileri; etkilenen bölgede karıncalanma, uyuşukluk veya ağrı, boyunda veya sırtta sertlik, ağrı, ellerde, kollarda veya bacaklarda zayıflık ve yorgunluk hissi gibi şikayetlerden oluşuyor. Bu yaralanmaların çoğunun tanısı görüntüleme çalışmaları gerektirmiyor. Ancak cerrahi müdahale düşünülüyorsa, görüntüleme yöntemleri karar verme süreci açısından hayati bir önem taşıyor. Stres kırıklarını gösteren kemik taramaları, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve elektrodiagnostik testler bu aşamada başvurulan tanı yöntemlerinden” dedi.
Tedavi aylar sürebiliyor
Bu tür yaralanmaların en sık tercih edilen tedavisinin steroid enjeksiyonlar olduğunu, onların yetersiz kaldığı durumlarda ise cerrahiye başvurulabildiğini söyleyen Doç. Dr. İbrahim Akmaz, “Dinlenme, özellikle de zarar verici/zorlayıcı aktiviteden kaçınma, aşırı kullanıma bağlı yaralanmalarda tedavinin temel bileşeni. İlgili bölgeyi ağrısız bir şekilde kullanmak genellikle hareket açıklığının korunmasına yardımcı olurken, bu hastalar için tam yatak istirahati tavsiye edilmiyor. Hastanın günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirme biçimindeki basit değişiklikler veya kullanılan ekipmanlarda yapılan iyileştirmeler çoğu zaman rahatlama sağlayabilir” açıklamasında bulundu.
Tedavinin süresinin özellikle aşırı antrenmanın şiddetine ve ağırlığına bağlı olduğunu paylaşan Doç. Dr. İbrahim Akmaz, “Genel olarak erken aşamalardaki hastaların iyileşmeleri birkaç hafta sürerken, daha şiddetli antrenman yapan hastaların iyileşmeleri aylarca sürebiliyor” diye konuştu.
Aşırı kullanıma bağlı yaralanmalardan korunmanın 8 yolu!
• Yeni bir fiziksel aktiviteye başlarken yavaş başlayın.
• Kaslarınızı, tendonlarınızı ve eklemlerinizi ısıtın.
• Esnek hale gelmek için birkaç kez kaslarınızı gerin veya zıplayın.
• Hareketlerinizi yogadan yüzmeye kadar çeşitli sporlarla çeşitlendirin.
• Doğru antrenman tekniklerini kullanın. Kas dengesizliklerini giderin.
• Yaptığınız aktiviteye uygun malzeme kullanın.
• Sert zeminde antrenman yapmayın.
• Uyku düzeninize, yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
